Trong những tháng đầu năm 2023 vừa rồi, ngành F&B Việt Nam đã đối mặt với đủ các thách thức khó khăn. Tuy nhiên, bản dạng tổng thể của ngành này không chỉ phản ánh những góc tối của hiện thực kinh tế, mà còn ghi nhận sự mở rộng nhanh chóng của các chuỗi hàng đầu, tạo nên một điểm sáng trong bối cảnh khó khăn.

Sự Suy Giảm Doanh Thu Trong Năm 2023

Vào quý 3 năm 2023, theo báo cáo từ khảo sát của một số công ty chuyên sản xuất, kinh doanh các giải pháp phần mềm và phần cứng trong lĩnh nghành FnB về tình hình thị trường FnB trong 6 tháng đầu năm 2023 tại khu vực TP.HCM và Hà Nội.

Theo kết quả khảo sát, ngành F&B Việt Nam hiện đang đối mặt với một suy giảm đáng kể, được phản ánh qua kết quả của cuộc khảo sát trong 6 tháng vừa qua. Chỉ có 29,9% doanh nghiệp ghi nhận sự gia tăng trong doanh thu, trong khi 29,9% còn lại duy trì mức doanh thu gần như không thay đổi so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, đến 40,1% doanh nghiệp đang phải đối mặt với mức giảm doanh thu đáng kể, chủ yếu tập trung ở các mô hình kinh doanh lớn, chiếm tỷ lệ lớn đến 63,6%.

Trong khi đó các doanh nghiệp quy mô nhỏ, báo cáo cho thấy 33% trong số chúng đã đạt được mức tăng trưởng doanh thu so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này không chỉ là dấu hiệu lạc quan mà còn là một tín hiệu tích cực đáng chú ý nhất được ghi nhận trong 6 tháng đầu năm 2023.

Về quy mô hoạt động, trong kết quả khảo sát 6 tháng đầu năm 2023, 63,5% doanh nghiệp đã duy trì ổn định số lượng cửa hàng trong hệ thống, trong khi 26,3% mở rộng mạng lưới bằng cách khai trương chi nhánh mới. Đáng chú ý, 5,8% doanh nghiệp đã thừa nhận phải đóng cửa ít nhất một chi nhánh trong giai đoạn 6 tháng đầu 2023.

Mức chi tiêu thậm chí gần như không thay đổi, tuy nhiên, doanh thu của các cửa hàng F&B đã giảm, đặc biệt là ở doanh nghiệp quy mô lớn. Chỉ có 38% doanh nghiệp nhỏ ghi nhận giảm doanh thu, trong khi con số này tăng lên đến 62% đối với doanh nghiệp lớn. Điều này tiêu biểu cho thực tế rằng, người tiêu dùng hiện giới hạn việc sử dụng các dịch vụ cao cấp và hướng tới trải nghiệm các dịch vụ với chi phí phải chăng.

Các Thương Hiệu Lớn Liên Tục Mở Thêm Cửa Hàng Mới

Mặc dù ngành F&B đã trải qua nhiều biến động khó khăn trong năm 2023, nhưng kết quả từ cuộc khảo sát cho thấy, với tỷ lệ 26,3% doanh nghiệp mở rộng mạng lưới chi nhánh, là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy thị trường F&B không chỉ phản ánh sự trầm lắng mà cũng phản ánh sự tích cực. Mặc dù khó khăn, nhưng vẫn có nhiều cơ hội mở rộng quy mô trong năm 2023 vừa qua, đặc biệt từ những thương hiệu chuỗi hàng đầu như Trung Nguyên Legend, Katinat Saigon Kafe, Highlands Coffee, Golden Gate, …v.v.

Không chỉ có sức ảnh hưởng trong thị trường nội địa, mà còn tỏa sáng trên thương trường quốc tế, các thương hiệu F&B Việt Nam đang chứng minh sự thành công toàn cầu. Ví dụ rõ nhất là Trung Nguyên Legend, với việc khai trương Thế giới cà phê Trung Nguyên Legend thứ 2 tại Trung Quốc vào tháng 7/2023, và Cộng Cà Phê mở rộng hệ thống bằng việc mở chi nhánh mới tại Canada vào tháng 10/2023. Điều này không chỉ là bước tiến quan trọng mà còn là dấu mốc quan trọng khi thương hiệu cà phê thuần Việt này đánh dấu sự hiện diện tại 20 cửa hàng quốc tế.

Bên cạnh sự phát triển của các thương hiệu F&B nội địa, xu hướng nhượng quyền thương hiệu quốc tế cũng trở nên phổ biến trong năm vừa qua, đóng góp quan trọng vào sự phồn thịnh của thị trường F&B Việt Nam. Một ví dụ đáng chú ý là Mixue, chuỗi cửa hàng trà và kem tươi từ Trung Quốc. Vào tháng 5/2023 vừa qua, Mixue Việt Nam chính thức tuyên bố đạt thành công mốc 1.000 cửa hàng sau hơn 5 năm hoạt động tại Việt Nam từ năm 2019. Điều này là minh chứng rõ ràng cho sức hút và sự đa dạng của thị trường F&B Việt Nam trước sự quan tâm ngày càng tăng của các thương hiệu quốc tế.

Dù đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức do áp lực từ tình hình kinh tế toàn cầu cũng như kinh tế nội địa, thị trường F&B Việt Nam vẫn có nhiều dấu hiệu tích cực và khả năng phục hồi đáng chú ý. Theo nhận định của Kho Ly Thái Sơn.

Sự Phát Triển Nghành FnB Trong Bối Cảnh Suy Thoái Kinh Tế

Trong 6 tháng đầu năm 2023, ngành F&B Việt Nam đối mặt với nhiều khó khăn do người tiêu dùng vẫn đang thích nghi với ảnh hưởng tiêu cực của suy thoái kinh tế. Tuy nhiên, khi mọi thứ dần trở nên kiểm soát tốt hơn, trong 6 tháng cuối năm 2023, ngành F&B Việt Nam cũng đã thu được nhiều tín hiệu tích cực. Đặc biệt, lợi thế từ dân số trẻ và sự gia tăng mức thu nhập khả dụng đã tác động mạnh mẽ cho sự bùng nổ của thị trường F&B Việt Nam. Việt Nam hiện đang là quốc gia có tầng lớp trung lưu phát triển nhanh chóng, đồng thời sở hữu một lực lượng dân số trẻ đáng kể.

Trong một nghiên cứu năm 2018 của PwC, tổ chức kiểm toán toàn cầu danh tiếng, dự báo rằng dân số thuộc tầng lớp trung lưu của Việt Nam có thể đạt 44 triệu người vào năm 2020. Hơn nữa, theo dự đoán của họ đến năm 2030, quy mô tầng lớp trung lưu của Việt Nam sẽ tăng lên 95 triệu người. Sự gia tăng đáng kể trong dân số tầng lớp trung lưu của Việt Nam không chỉ phản ánh tốc độ tăng trưởng GDP kép hàng năm của đất nước, mà còn nhanh hơn 1,7 lần so với mức trung bình toàn cầu trong suốt 20 năm qua. Do đó, mặc cho những ảnh hưởng tiêu cực từ đại dịch, Fitch Solutions - tổ chức xếp hạng tín dụng quốc tế, vẫn dự kiến ​​rằng thu nhập khả dụng của Việt Nam sẽ tiếp tục gia tăng theo xu hướng này từ năm 2020 đến 2024.

Khi tầng lớp trung lưu của Việt Nam phát triển và thu nhập khả dụng của cả cộng đồng tăng lên, điều này có nghĩa là ngân sách dành cho thực phẩm, chỗ ở và các tiện ích mở rộng cũng sẽ gia tăng. Khả năng chi tiêu lớn hơn sẽ tiếp tục thúc đẩy nhu cầu trong ngành thực phẩm và đồ uống. Đặc biệt, thói quen ăn uống bên ngoài đang ngày càng trở nên phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt tại các thành phố lớn nó như một phần thiết yếu trong cuộc sống hiện đại hiện nay.

Ngoài ra, Việt Nam hiện là quốc gia đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của Internet với hơn 77 triệu người sử dụng, chiếm khoảng 79% dân số. Trong số này, hơn 70 triệu người dùng Internet thường xuyên tham gia mạng xã hội, tỷ lệ này tương đương với 71% tổng dân số. Sự thay đổi về lối sống và chuẩn mực văn hóa xã hội đang diễn ra, hình thành một cộng đồng người dùng Việt Nam trở nên hiện đại và nhạy bén hơn, tạo ra thói quen chia sẻ trải nghiệm cá nhân trên các nền tảng mạng xã hội. Điều này thúc đẩy các thương hiệu F&B Việt Nam liên tục nỗ lực sáng tạo, chủ động nắm bắt xu hướng để làm cho thương hiệu của họ trở nên phổ biến trên các phương tiện truyền thông.

Theo một báo cáo của Dezan Shira & Associates, đơn vị tư vấn đầu tư quốc tế, người tiêu dùng Việt Nam thường chi một phần thu nhập cá nhân để đáp ứng nhu cầu ẩm thực. Ước tính cho thấy, từ 20% đến 48% thu nhập của các hộ gia đình đều được phân bổ cho chi tiêu trong lĩnh vực thực phẩm và đồ uống. Hơn nữa, ngành F&B Việt Nam còn nhận thấy đóng góp đáng kể từ ngành du lịch, khi du khách chi trung bình chiếm 23,7% ngân sách du lịch của họ để thưởng thức ẩm thực khi đến Việt Nam.

Mặc dù nền kinh tế đã trải qua một năm 2023 đầy biến động và triển vọng dự báo vẫn tiếp tục đối mặt với những thách thức mới trong năm 2024. Nhìn tổng thể, ngành kinh doanh F&B có tiềm năng phát triển mạnh mẽ tại thị trường nước ta. Việc khôi phục, cùng việc duy trì nhu cầu của khách hàng sẽ đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục của ngành F&B Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh suy thoái kinh tế như hiện nay.

>>>Xem thêm: Xu hướng của thị trường ăn uống 2024